Op Huis & Woon Beurs introduceren we een nieuw en actueel thema: wonen in de achtertuin. Steeds meer mensen willen dicht bij hun dierbaren wonen, zeker wanneer zorg of ondersteuning nodig is. Mantelzorgwoningen, pré-mantelzorgwoningen en mantelwonen bieden hiervoor praktische oplossingen. Maar wat houden deze woonvormen precies in en welke regels zijn eraan verbonden? We zetten de belangrijkste informatie voor je op een rij.
Wat is een mantelzorgwoning?
Een mantelzorgwoning is een zelfstandige woning die op het erf van een bestaande hoofdwoning wordt geplaatst. Zo kan iemand die zorg nodig heeft, of juist de mantelzorger, vlakbij wonen. Denk aan een compleet ingerichte woning met eigen keuken, badkamer, slaapkamer en woonkamer – soms zelfs met een eigen huisnummer.
Een mantelzorgwoning:
- wordt meestal vergunningsvrij geplaatst (tot max. 80 m² in stedelijk gebied en 100 m² in het buitengebied), mits het op het achtererf van de woning staat;
- mag tijdelijk blijven staan, zolang er daadwerkelijk zorg wordt verleend;
- moet voldoen aan de regels uit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en het omgevingsplan van de gemeente;
- mag alleen bewoond worden door maximaal één huishouden van twee personen.
Na afloop van de zorgsituatie mag de woning niet als zelfstandige woning blijven bestaan. Vaak moet deze worden verwijderd of omgebouwd tot bijvoorbeeld een opslag- of hobbyruimte.
Pré-mantelzorgwoning: voorbereid wonen
Soms is er nog geen directe zorgvraag, maar wil je alvast inspelen op de toekomst. Dan kan een pré-mantelzorgwoning uitkomst bieden. Deze woonvorm wordt vaak toegestaan voor een periode van tien jaar, waarna de woning kan worden omgezet in een reguliere mantelzorgwoning zodra de zorgbehoefte daadwerkelijk ontstaat.
Belangrijk om te weten:
- Een pré-mantelzorgwoning vraagt wél om goedkeuring van de gemeente.
- Vaak geldt er een leeftijdsgrens (65-67 jaar) voor de toekomstige zorgvrager.
- Er moet een duidelijke familie- of sociale relatie zijn tussen de bewoner en de eigenaar van de grond.
Zo kun je alvast vooruitdenken en zorgen dat je straks niet alles in één keer hoeft te regelen.
Mantelwonen: samenwonen met zorg voor elkaar
Een relatief nieuwe woonvorm is mantelwonen. Hierbij wonen mensen samen op één perceel zonder dat er direct sprake hoeft te zijn van een zorgindicatie of een familierelatie. Het idee is dat bewoners vanuit een sociale relatie naar elkaar omkijken en ondersteunen.
Mantelwonen is mogelijk dankzij een tijdelijke afwijking van het omgevingsplan, meestal voor maximaal 15 jaar. Hiervoor is een omgevingsvergunning nodig. Gemeente Meierijstad loopt hierin landelijk voorop en laat zien hoe deze woonvorm nieuwe kansen biedt voor samenleven en zorg in de buurt.
Waarom deze woonvormen steeds belangrijker worden
De vergrijzing, de druk op de zorg en de woningnood vragen om creatieve woonoplossingen. Mantelzorgwoningen, pré-mantelzorgwoningen en mantelwonen geven mensen de mogelijkheid om dichtbij hun dierbaren te wonen, met behoud van zelfstandigheid. Tegelijkertijd bieden ze praktische antwoorden op maatschappelijke uitdagingen zoals een tekort aan zorgplekken en geschikte woningen.
Wel is het belangrijk te weten dat de regels per gemeente verschillen. Neem daarom altijd contact op met het omgevingsloket of de afdeling vergunningen van jouw gemeente om te bekijken welke mogelijkheden er zijn in jouw situatie.
Op Huis & Woon Beurs vertelt Inropa Tiny Houses (stand 312) je alles over deze nieuwe woonvormen. Laat je inspireren door hun oplossingen, stel je vragen aan de experts en ontdek hoe wonen in de achtertuin eruit kan zien voor jou en je dierbaren.
